Je kent ze vast. Van die gesprekken op werk waarin het over duurzaamheid gaat. Vol enthousiasme deel je een gedachte of idee met je collega of manager en dan komen ze… de “Ja maar’s”.
“Ja maar… ik heb het al zo druk.”
“Ja maar… daar ga ik niet over.”
“Ja maar… zo doen we het altijd al.”
De moed zinkt je in de schoenen en je druipt af, terug naar je werkplek om verder te gaan met de dingen die “echt” belangrijk zijn.
Herkenbaar? Je bent niet de enige!
Duurzaamheid is voor veel mensen groots, complex en spannend omdat er vaak verandering bij komt kijken. Geen wonder dat mensen zich verstoppen achter excuses.
We horen het keer op keer tijdens onze Duurzaamheidsprogramma’s. De grote vraag is natuurlijk; hoe ga je hier mee om en hoe ga je hoopvol door als je tegen de zoveelste “Ja maar…” aan loopt?
In deze blog delen we de 10 meest gehoorde excuses (aka “conversation stoppers”) binnen organisaties om niets met duurzaamheid te doen én 3 tips om op een positieve manier het gesprek aan te gaan.
Top 10 meest gehoorde “Ja maar…” excuses
1. “Ja maar… ik heb het al zo druk.”
Tijdgebrek is misschien wel de meest genoemde reden om duurzaamheid te parkeren. Vaak denken mensen dat duurzaamheid iets is wat je er bij moet doen, in plaats van iets dat je kunt integreren in wat je al doet.
2. “Ja maar… daar ga ik niet over”
Veel mensen zien duurzaamheid als iets voor de duurzaamheidsafdeling (als die er al is). In veel organisaties staat de duurzaamheidsmanager er echter nog steeds alleen voor. En zelfs met een heel team kun je de duurzame uitdagingen niet oplossen. Echte impact kun je alleen samen maken; als iedereen zich verantwoordelijk voelt en een steentje bijdraagt. Jij kent jouw werk, jouw team, jouw context. Dáár zit je invloed.
3. “Ja maar… zo doen we het altijd al.”
Zó frustrerend: je hebt een goed idee, maar er wordt niet naar geluisterd omdat het altijd al op een bepaalde manier gedaan wordt. Mensen houden namelijk niet van verandering. Toch is het belangrijk om jouw positieve energie niet te verliezen. Juist nu zijn bottom-up ideeën hard nodig. Zoek gelijkgestemden binnen of buiten je team. Samen sta je sterker en heb je meer slagkracht.
4. “Ja maar… ik weet niet waar ik moet beginnen.”
Heel begrijpelijk. Duurzaamheid voelt vaak groots, ingewikkeld en overweldigend. De truc is om het behapbaar te maken. Begin klein. Kies één ding waar jij wél invloed op hebt. En door het samen met collega’s te doen, wordt het leuker, makkelijker én effectiever.
5. “Ja maar… het management doet er toch niets mee.”
Frustrerend, hè? Als leidinggevenden niet het goede voorbeeld geven, haken medewerkers sneller af. Maar het werkt ook andersom: als medewerkers niks laten horen, denkt het management dat het onderwerp niet leeft. Wacht niet af, begin bij jezelf. Zet duurzaamheid op de agenda, stel vragen en deel je ideeën. Verandering werkt twee kanten op en iemand moet het eerste zetje geven.
6. “Ja maar… we hebben belangrijkere dingen aan ons hoofd.”
Of het nu om werkdruk, personeelsverloop of het behalen van financiële doelstellingen gaat, duurzaamheid verdwijnt vaak als eerste van de prioriteitenlijst. Maar hoe langer je wacht, hoe groter de problemen worden. Juist nú is het moment om in beweging te komen en samen te werken aan een duurzame organisatie waar je écht trots op kunt zijn.
7. “Ja maar… duurzaamheid kost alleen maar geld.”
“Leuk idee, maar wat levert het op?” Die vraag hoor je vaak. Duurzaamheid wordt nog te vaak gezien als een kostenpost. Maar het tegendeel is waar: met slimme besparingen en efficiëntere processen kun je juist flink geld besparen én je negatieve impact verkleinen.
Daarnaast hebben duurzame keuzes een positieve impact op je imago. Het vergroot de betrokkenheid van medewerkers én het maakt je aantrekkelijker voor klanten, partners en nieuw talent.
8. “Ja maar… we doen al best veel toch?”
Eerlijk is eerlijk: het is ook belangrijk om stil te staan bij wat er al wél gebeurt. Dat mag gevierd worden! Maar… laat het geen reden zijn om achterover te leunen. Juist als je al stappen hebt gezet, heb je een mooie basis om verder te bouwen én het goede voorbeeld te geven aan anderen. Zo maken we duurzaamheid samen het nieuwe normaal.
9. “Ja maar… ik wil geen gezeur of discussies met collega’s.”
Veel mensen willen niet als ‘betweter’ of ‘klimaatpolitie’ worden gezien. Logisch. Maar duurzaam gedrag hoeft niet gepredikt te worden, je kunt ook inspireren door gewoon te doen, vragen te stellen of samen kleine stappen te zetten. Je zult versteld staan hoeveel collega’s er al met duurzaamheid bezig zijn, zonder dat je het weet, omdat het simpelweg nooit besproken wordt. Dat merken we ook keer op keer bij onze klanten.
10. “Ja maar… het is een druppel op de gloeiende plaat.”
Een veelgehoorde gedachte. Het laat zien hoe machteloos mensen zich kunnen voelen. Terwijl collectieve actie juist begint bij individuele keuzes. Als iedereen kleine stappen zet, kunnen we samen onze voetafdruk verkleinen én onze handafdruk vergroten.
Wat al deze reacties gemeen hebben?
Weerstand komt vaak voort uit onzekerheid, twijfel, of simpelweg geen tijd of ruimte om erover na te denken.
Daarom is het zo belangrijk om dit soort uitspraken te herkennen. En te leren hoe je ze kunt onderzoeken, omdenken en omzetten in actie. Want pas als je begrijpt waarom mensen niet in beweging komen, kun je ze op een andere manier benaderen.
3 tips voor een positief gesprek
1. Kies een goed moment
Begin het gesprek niet als iemand haast heeft of midden in een stressvolle taak zit. Wacht op een rustig moment, of maak er bewust tijd voor. De kans op een open houding is dan veel groter.
2. Luister, vraag door en toon begrip
Als iemand een “ja maar” heeft, ga dan niet meteen in de overtuigstand. Wees nieuwsgierig en vraag waarom iemand dat denkt. Luister goed en erken het gevoel van de ander. Zo ontstaat er ruimte voor een open en eerlijk gesprek.
3. Geef praktische tips en voordelen
Maak duurzaamheid concreet en haalbaar. Vertel hoe jij bepaalde stappen hebt gezet en benoem de voordelen zoals; tijd en geld besparen, gemak, of meer werkplezier.
Oefenen in de praktijk
Bij klanten zoals de Rijksoverheid oefenen we dit in de praktijk. Samen met onze partner KlimaatGesprekken helpen we deelnemers om duurzaamheid op een luchtige én effectieve manier bespreekbaar te maken. Dat levert vaak verrassend mooie inzichten op.
Hulp nodig?
Ben jij degene die duurzaamheid op de kaart wil zetten binnen jouw organisatie, maar telkens tegen weerstand aanloopt? We denken graag met je mee! Neem contact op.
